دیدگاه های کلامی علامه مجلسی

آرای کلامی علامه شهیر «محمدباقرمجلسی ره» بدیع، ابتکاری و در عین حال قابل اعتماد است. وی کتاب خداوند را یگانه کانون علم حق می داند و در باب تأویل احادیث و آیات قرآن، تنها توضیح سازگار با بیانات امامان(ع) را می پذیرد. احادیثی بسیار از کسانی را که به غلو مشهورند، به دلیل سطوح مختلف روایات، می پذیرد. وی از آن نقل گراهاست که از تحمیل تفکرات عقلی بر آیات و روایات به شدت انتقاد کرده است اگر چه مطلق عقل گرایی هیچ مخالفتی نداشته و در مقابل اخباریان از اجتهاد و استنباط دفاع کرده است. وی بر این باور است که اصل وجود خدا به دلیل فطری بودن و وضوح و روشنی آن نیازی به اثبات ندارد. هفت برهان در توحید الهی اقامه می کند و در پایان، ادله نقلی را معتبر می داند و استدلال به آن را در این زمینه دارای اشکال نمی بیند. با دقت بالای خود براهین توحید صفاتی را در شرح روایتی از امام رضا(ع)، نقل می نماید. او همچنین، هشت نظریه در تبیین امر بین امرین از علمای امامیه بیان و اشکالات هر هشت نظریه را بیان نموده و در پایان نظر خود او بر این است که امر بین امرین آن است که برای هدایت ها و عدم توفیق خداوند متعال بر طاعات و معاصی بندگان تأثیری وجود دارد اگر چه آنرا به حد اجبار و اضطرار نمی رساند. وی فرستادن انبیا را مقتضای حکمت الهی می داند و مهم ترین دلایل عصمت انبیاء را ادله سمعی و روایات می داند. ایشان نیاز به رهبر و مقتدای عالِم و عادل جهت هدایت بندگان به راه راست و رفع شبهات را اصلی ترین دلیل لزوم امامت می داند و از سه راه اعلمیت، عصمت و هاشمی بودن، امامت ائمه اطهار(ع)، را ثابت می نماید. ایشان معاد جسمانی را از ضروریات دین و مورد اتفاق همه ادیان از جمله یهود و نصارا می داند. علامه مجلسی، برای اثبات رجعت به حدود هشت آیه از قرآن در حق الیقین اشاره می کند و مسأله رجعت را در روایات، متواتر معنوی می داند.